In de decemberraad zullen wij u het jaarlijkse tarievenvoorstel aanbieden. Hierin krijgt u in één overzicht een beeld van de ontwikkelingen, lastendruk en tariefswijzigingen van de belangrijkste belastingen en rechten. Bij het voorstel worden tevens de gewijzigde belastingverordeningen aangeboden. In deze paragraaf geven wij een overzicht van de geraamde inkomsten van de lokale heffingen en de beleidsuitgangspunten die wij hanteren voor de tarieven. Tevens wordt verduidelijkt hoe de tarieven tot stand komen zodanig dat de geraamde baten de lasten niet zullen overstijgen. Nieuwe regelgeving in het Besluit begroting en verantwoording (BBV) vereist dat dit met ingang van de begroting 2017 in deze paragraaf veel explicieter en uitgebreider wordt aangegeven. Daarnaast wordt een beeld geschetst van de lokale lastendruk en wordt het kwijtscheldingsbeleid beschreven.
De raad heeft een grote vrijheid bij het vaststellen van belastingtarieven. Bij retributies mogen de geraamde inkomsten echter niet hoger zijn dan de geraamde uitgaven voor de desbetreffende dienst, winst maken is niet toegestaan. Bij sommige diensten, zoals een uittreksel van de burgerlijke stand of het behandelen van naturalisatieverzoeken gelden landelijke, wettelijk vastgelegde tarieven. In een aantal gevallen, zoals bij de afgifte van paspoorten en rijbewijzen, gelden maximumtarieven.
De algemene uitgangspunten zijn dat voor de belastingen een inflatiecorrectie wordt toegepast van 1% omdat een loon- en prijsontwikkeling wordt verwacht van gemiddeld 1%. Voor de heffingen wordt gestreefd naar 100% kostendekkendheid. De gebruiker dan wel vervuiler betaalt, de lasten hiervan hoeven niet te worden afgewenteld op de overige burgers.
Lokale heffingen 2017 (bedragen x € 1.000)
Soort heffing | thema/produkt | Rekening 2015 | Begroting 2016 | Begroting 2017 | Aan-passing |
|---|---|---|---|---|---|
Belastingen | |||||
Onroerende-zaak-belasting | Algemene dekkingsmiddelen | 15.010 | 14.619 | 14.993 | 1% |
Roerende-zaak-belasting | Algemene dekkingsmiddelen | 8 | 10 | 10 | 1% |
Precariobelasting | Algemene dekkingsmiddelen | 96 | 166 | 166 | 1% |
Parkeerbelasting | Algemene dekkingsmiddelen | 1.793 | 1.851 | 1.880 | 1% |
Toeristenbelasting | Algemene dekkingsmiddelen | 0 | 50 | 50 | |
Subtotaal belastingen | 16.907 | 16.696 | 17.099 | ||
Overige heffingen | |||||
Afvalstoffenheffing | Leefomgeving en veiligheid, huisvuil | 5.044 | 4.890 | 4.897 | 1% |
Rioolheffing | Leefomgeving en veiligheid, riolering | 3.393 | 3.816 | 3.868 | 6% |
Begraafrechten | Leefomgeving en veiligheid, begraafplaatsen | 345 | 353 | 360 | 1% |
Waboleges | Wonen en economie, bouwtoezicht | 1.299 | 1.133 | 1.333 | 0% |
Overige leges | diverse | 894 | 933 | 936 | 1% |
Subtotaal overige heffingen | 10.975 | 11.125 | 11.394 | ||
Totaal | 27.882 | 27.771 | 28.496 | 1,9% |
Toelichting op de tabel
Bovenstaande tabel geeft de opbrengsten weer van alle belastingen en rechten. Hierbij is uitgegaan van de netto opbrengsten, dus er is rekening gehouden met eventuele verminderingen, oninbaarheid en kwijtscheldingen. Overigens is het percentage van de tariefstijging niet altijd gelijk aan het percentage van de opbrengststijging, omdat deze laatste ook beïnvloed wordt door andere factoren dan het tarief (zoals de geraamde aantallen).
In onderstaande grafiek wordt zichtbaar gemaakt welk aandeel de diverse heffingen hebben in de totale heffingenopbrengst.

BELASTINGEN
Onroerende-zaakbelasting
Wij stellen u voor om dit jaar de OZB met de inflatiecorrectie van 1% te verhogen.
Elk jaar worden nieuwe taxatiewaarden gehanteerd, voor 2017 de waarden per 1 januari 2016. Op dit moment zijn de waardeontwikkelingen nog niet bekend, maar net als bij de vorige taxatierondes is het uitgangspunt dat deze herwaardering op zich geen invloed mag hebben op de totale te realiseren belastingopbrengst. Ook de belastingdruk tussen woningen enerzijds en niet-woningen anderzijds zal hierdoor niet wijzigen. Maar als gevolg van de hertaxatie kan de aanslag per object, afhankelijk van de waardeontwikkeling, natuurlijk wél meer of minder afwijken van het gemiddelde stijgingspercentage van 1%.
Roerende-zaakbelasting
Voor de roerende-zaakbelasting worden dezelfde uitgangspunten gehanteerd als bij de onroerende-zaakbelastingen zodat ook hier een stijgingspercentage van 1% wordt toegepast.
Precariobelasting
De precariobelasting wordt verhoogd met het inflatiepercentage van 1%.
Parkeerbelasting
De meeste tarieven voor de parkeerbelasting worden verhoogd met de inflatiecorrectie van 1%. Doordat wordt afgerond op tien cent zal dit in de praktijk niet altijd tot hogere tarieven leiden.
Toeristenbelasting
Ingevolge uw principebesluit van mei 2016 zal met ingang van 2017 toeristenbelasting worden ingevoerd. Hiertoe ontvangt u in november 2016 een apart voorstel. Op voorhand is uitgegaan van een begrote opbrengst in 2017 van € 50.000.
OVERIGE HEFFINGEN
Afvalstoffenheffing
De afvalstoffenheffing wordt verhoogd met het inflatiepercentage van 1%. Het dekkingspercentage bedraagt dan voor 2017 nog 99%, het tekort van € 44.000 wordt onttrokken aan de tarievenegalisatievoorziening. Eind 2016 wordt u overigens nog het Grondstoffeninzamelplan ter vaststelling aangeboden. De eventuele maatregelen en wijzigingen die hieruit voortvloeien zijn nog niet in de begroting 2017 verwerkt, maar uitgangspunt is dat deze niet of nauwelijks tot een tariefstijging mogen leiden.
In onderstaande tabel wordt aangegeven welke lasten van welke taakvelden toegerekend worden aan het tarief en wat dit voor het tarief betekent.
Taakveld | % in heffing | bedrag | Bedrag in heffing | |
|---|---|---|---|---|
7.3 | Afval | 100% | 3.849.800 | 157 |
2.1 | Verkeer en vervoer | 367.900 | 15 | |
6.3 | Inkomensregelingen | 349.700 | 14 | |
0.4 | Overhead | 1,2615% | 197.700 | 8 |
0.64 | Belastingen overig | 125.800 | 6 | |
BTW | 400.000 | 16 | ||
Lasten totaal | 5.290.900 | 216 | ||
Opbrengst afvalstoffenheffing | -5.246.900 | |||
Ten laste van voorziening | -44.000 | |||
Kostendekkendheid | 99% |
In dit verplichte overzicht is, anders dan in de bedragen op blz. 60, de omvang van de kwijtschelding als kostenpost opgenomen.
Er wordt een differentiatie aangebracht door onderscheid te maken tussen één- en meerpersoonshuishoudens, waarbij het tarief van een éénpersoonshuishouden wordt gesteld op 70% van het tarief voor een meerpersoonshuishouden, ervan uitgaande dat een deel van de kosten niet afhankelijk is van de omvang van het huishouden. Het tarief voor een meerpersoonshuishouden bedraagt € 216,00, voor een éénpersoonshuishouden € 151,08. Voor aanvullende diensten (het hebben van een extra container, afval aanbieden op het afvalbrengstation) worden daarnaast apart kostendekkende tarieven in rekening gebracht.
Rioolheffing
Vorig jaar heeft u besloten de tariefstijging die veroorzaakt werd door de nogal fors toegenomen kosten van riolering, uit te smeren over meerdere jaren door een extra inzet van de tarievenegalisatievoorziening, zodat voor 2016 een dekkingspercentage begroot werd van slechts 88%. De stijging voor 2017 zou dan 5% gaan bedragen. Met de inflatiecorrectie van 1% komt de totale stijging voor 2017 op 6% en zal het dekkingspercentage 92% bedragen. Ook in 2018 en 2019 zal nog een extra tariefstijging noodzakelijk zijn om op een kostendekkend niveau uit te komen.
Overigens blijft ook dan het Nieuwegeinse tarief uiteindelijk nog steeds ruimschoots onder het landelijk gemiddelde.
Taakveld | % in heffing | bedrag | Bedrag in heffing | |
|---|---|---|---|---|
7.2 | Riolering | 100% | 2.868.100 | 90 |
2.1 | Verkeer en vervoer | 288.000 | 9 | |
6.3 | Inkomensregelingen | 217.500 | 7 | |
0.4 | Overhead | 3,9249% | 615.100 | 19 |
0.64 | Belastingen overig | 125.800 | 4 | |
BTW | 415.500 | 13 | ||
Lasten totaal | 4.530.000 | 143 | ||
Opbrengst rioolheffing | -4.172.700 | |||
Ten laste van voorziening | -357.300 | |||
Kostendekkendheid | 92% |
In dit verplichte overzicht is, anders dan in de bedragen op blz. 60, de omvang van de kwijtschelding als kostenpost opgenomen.
Vanuit het principe de vervuiler betaalt, wordt de gebruiker van het perceel aangeslagen, niet de eigenaar. Er wordt een vastrecht geheven met daarnaast, bij een waterverbruik van jaarlijks meer dan 300 m³ een toeslag per m³ boven de 300m³. Dat betreft slechts enkele procenten van het totaal aantal aansluitingen. Om toch een eenvoudige differentiatie te kunnen aanbrengen bij de huishoudens wordt onderscheid gemaakt tussen één- en meerpersoonshuishoudens, waarbij het tarief van een éénpersoonshuishouden wordt gesteld op 70% van het tarief voor een meerpersoonshuishouden. Voor 2017 bedraagt het tarief voor een meerpersoonshuishouden € 142,56 en voor een éénpersoonshuishouden € 99,84.
Begraafrechten
De tarieven begraafrechten worden voor 2017 verhoogd met het inflatiepercentage van 1%.
Er wordt gestreefd naar kostendekkendheid maar in de praktijk fluctueren de inkomsten natuurlijk jaarlijks. Er is geen egalisatiereserve meer, de voor- of nadelen komen jaarlijks ten gunste dan wel ten laste van de algemene middelen.
Taakveld | % in heffing | bedrag | |
|---|---|---|---|
7.5 | Begraafplaatsen en crematoria | 100% | 244.900 |
0.4 | Overhead | 0,9932% | 155.600 |
Lasten totaal | 400.500 | ||
Opbrengst begraafrechten | -360.000 | ||
Ten laste van voorziening | n.v.t. | 0 | |
Kostendekkendheid | 90% |
Leges
De tarieven van de bouwgerelateerde WABO-leges zijn sinds de laatste wijziging kostendekkend gemaakt en blijven ook het komende jaar ongewijzigd. Jaarlijks fluctueren de opbrengsten én de lasten, afhankelijk van de bouwprojecten die zich jaarlijks aandienen. Bovendien strekken de lasten bij grote bouwprojecten zich uit over meerdere jaren, terwijl de baten daarvan binnen één jaar binnenkomen. Maar over een langere periode zijn de huidige tarieven kostendekkend. De tarieven hoeven niet aangepast te worden aan de inflatie omdat de opbrengsten automatisch geïndexeerd worden omdat de tarieven berekend worden over de bouwsom, die uit zichzelf al onderhevig is aan indexatie.
De overige leges worden verhoogd met de inflatiecorrectie van 1%.
In onderstaande tabel wordt de kostenopbouw van de bouwgerelateerde leges zichtbaar gemaakt. Uit pragmatische overwegingen wordt de kostenonderbouwing van alle overige leges niet zichtbaar gemaakt in deze paragraaf.
Taakveld | % in heffing | bedrag | |
|---|---|---|---|
0.4 | Overhead | 4,0098% | 628.300 |
8.3 | Wonen en bouwen | 863.700 | |
Lasten totaal | 1.492.000 | ||
Opbrengst leges | -1.333.000 | ||
Kostendekkendheid | 89% |
Regionale lastenontwikkeling
In de onderstaande tabel treft u een vergelijking aan van de Nieuwegeinse tarieven met die van de omliggende gemeenten. Hieruit blijkt dat wederom de afvalstoffenheffing, de rioolheffing en de OZB zowel onder het regionaal als het landelijk gemiddelde zullen liggen.
afvalstoffenheffing | rioolrecht | OZB | totaal lokale lasten | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
gemeente | 1-pers. | meerpers. | 1-pers. | meerpers. | 1-pers. | meerpers. | |
tarief 2017 | |||||||
Nieuwegein | 151 | 216 | 100 | 143 | 233 | 484 | 592 |
tarief 2016 | |||||||
Nieuwegein | 150 | 214 | 94 | 135 | 231 | 475 | 580 |
IJsselstein | 133 | 256 | 90 | 246 | 245 | 468 | 747 |
Houten | 108 | 184 | 72 | 123 | 374 | 554 | 681 |
Utrecht | 205 | 243 | 234 | 234 | 232 | 671 | 709 |
Vianen | 184 | 250 | 256 | 256 | 232 | 672 | 738 |
Lopik | 162 | 189 | 119 | 197 | 371 | 652 | 757 |
Bunnik | 152 | 206 | 176 | 176 | 495 | 823 | 877 |
Zeist | 161 | 236 | 133 | 133 | 259 | 553 | 628 |
De Bilt | 136 | 263 | 206 | 281 | 374 | 716 | 918 |
Woerden | 177 | 211 | 181 | 181 | 314 | 672 | 706 |
Baarn | 222 | 222 | 223 | 223 | 357 | 802 | 802 |
Soest | 179 | 200 | 172 | 172 | 246 | 597 | 618 |
Stichtse Vecht | 146 | 221 | 176 | 239 | 365 | 687 | 825 |
gemiddeld 2016 regio | 163 | 223 | 164 | 200 | 315 | 642 | 737 |
gemiddeld 2016 landelijk | 262 | 192 | 268 | 722 | |||
Bron: www.coelo.nl
De opbrengst van de gemeentelijke heffingen bedraagt ruim 16% van de totale gemeentelijke inkomsten. Ongeveer 84% van deze opbrengst wordt gerealiseerd via de OZB, de afvalstoffen- en de rioolheffing. Deze drie heffingen bepalen de zogenaamde lokale lasten voor de burgers. Deze stijgen in Nieuwegein voor een meerpersoonshuishouden met ongeveer 2%.
Kwijtschelding
Kwijtschelding is mogelijk voor afvalstoffenheffing, rioolheffing, OZB en roerende-zaakbelastingen. Voor de laatste twee wordt overigens zelden meer kwijtschelding verleend sinds het afschaffen van het gebruikersdeel. Voor de kwijtschelding worden de landelijke normen gehanteerd zoals de VNG die heeft opgesteld. Daarbij wordt zoveel mogelijk gebruik gemaakt van automatische kwijtschelding. Het aantal huishoudens waaraan kwijtschelding wordt verleend, is de afgelopen jaren behoorlijk toegenomen, vooral als gevolg van de economische omstandigheden. In totaliteit wordt voor 2017 uitgegaan van een bedrag van ongeveer € 567.000, dat zal worden kwijtgescholden aan circa 1.900 huishoudens.
