Inleiding
Om een goede inschatting te kunnen maken van meerjarige toekomstige onderhoudslasten, is het van belang om per kapitaalgoed te beschikken over een onderhoudsplan. Na het maken van afwegingen over de intensiteit van het onderhoud bepalen wij per kapitaalgoed het benodigde onderhoudsbudget. Gelet op het verloop van de lasten vormen wij daar voorzieningen voor. In het algemeen geldt de beleidslijn dat onderhoudsvoorzieningen pas kunnen worden gevormd na vaststelling van een meerjarig beheerplan. Er zijn beheerplannen voor onder meer wegen, civiele kunstwerken, riolering en gemeentelijke accommodaties (inclusief schoolgebouwen). In 2016 is gestart met het opstellen van een groenbeheerplan.

Kwaliteitsniveau/-ambitie
Voor Beheer Openbare Ruimte is het beeldkwaliteitsniveau door de raad bepaald op niveau B. Voor de binnenstad geldt niveau A. Er zijn vier beeldkwaliteitsniveaus: respectievelijk A/A+, B, C en D. Beeldkwaliteit A is het beste beeldkwaliteitsniveau, daarna loopt het beeldkwaliteitsniveau af tot niveau D. Voor elk beheerobject worden normen geformuleerd. Voor zwerfvuil geldt bijvoorbeeld dat op niveau B een bepaalde hoeveelheid zwerfafval op een aantal vierkante meters mag zijn, deze hoeveelheid loopt bij elk niveau verder op. Bij elk kwaliteitsniveau hoort een bepaald beeld, hiervan zijn foto’s opgenomen in de schouwgids. Voor nadere uitleg wordt kortheidshalve verwezen naar onze schouwgids, zie www.nieuwegein.nl, beheer openbare ruimte, beeldbestekken, download schouwgids.  

Bij al ons onderhoud is de integrale afstemming van alle vakdisciplines binnen het Openbaar Domein en integrale afstemming met zowel het Ruimtelijk Domein als het Sociaal Domein de basis van de besluitvorming. Stel dat het nodig is op middellange termijn een weg te vervangen, dan is denkbaar dat wij levensduur verlengend onderhoud plegen aan de riolering met het doel, rioolvervanging en weg vervanging gelijktijdig met elkaar uit te voeren.
In het kader van de transformatie WMO realiseren wij dagbesteding van inwoners met een beperking bij voorkeur in Nieuwegein in plaats van in de provincie. Dit om te besparen op vervoerskosten. Deze transformatie brengt kleinschalige herinrichting van de openbare ruimte met zich mee in verband met opstelplaatsen voor bussen waarmee de cliënten van de dagbesteding worden gebracht en gehaald.  Juist in de synergie van werkzaamheden van Openbaar- en andere domeinen zijn de grootste kostenbesparingen mogelijk. Bij alle werkzaamheden is de algemene doelstelling het zorg dragen voor een blijvende beschikbaarheid van een doelmatige, veilige, duurzame, toegankelijke, bruikbare en financieel doelmatig beheerbare openbare ruimte.

Bezuinigingsmaatregelen
Ook op het onderhoud van kapitaalgoederen zijn bezuinigingen doorgevoerd. Zo werd bezuinigd op het maaien en het afvoeren van het afval van de ruwe bermen. In 2014 diende nog voldaan te worden aan twee keer maaien en afvoeren. Vanaf 2015 worden de bermen nog maar één keer per jaar gemaaid en wordt het afval afgevoerd. Naar aanleiding van de positieve effecten van de uitvoering van de amendement ”Schone Stad” is voor 2017 wederom € 200.000,- beschikbaar gesteld t.b.v. een schoner aanblik. Bij de begroting 2018 zal naar aanleiding van de resultaten van de evaluatie en de verdere onderbouwing van de budgetten een voorstel worden gedaan voor een structurele invulling.

Overzicht beleidskader

Toelichting per soort kapitaalgoed

Wegen en Parkpaden  
Beleidskader: Eens in de vijf jaar wordt het beheerplan wegen geactualiseerd. De eerstvolgende actualisatie zal plaatsvinden in 2019. In het beheerplan wordt het onderhoud aan de wegen voor de aankomende vijf jaar in beeld gebracht. Op basis van visuele inspectie worden de uit te voeren werken bepaald en ingepland.
Financiële consequenties en vertaling in de begroting:
Voor de financiële gevolgen van het beheerplan is een budget opgenomen in de begroting conform de vastgestelde kwaliteitsniveau’s in de IBOR nota. Hiervoor is de voorziening voor wegen en mobiliteit ingesteld.
De navolgende grotere onderhoudsactiviteiten staan gepland voor 2017:

• Galecopperlaan
• Structuurbaan

Bruggen, tunnels en viaducten
Beleidskader Als beleidskader geldt het beheerplan Kunstwerken dat in 2015 zijn beslag heeft gekregen.
Financiële consequenties en vertaling in de begroting:
Voor de financiële gevolgen van het beheerplan is een budget opgenomen in de begroting. Hiervoor is de voorziening voor civieltechnische kunstwerken ingesteld. Daarnaast zijn er extra budgetten voor de grotere vervangingswerkzaamheden opgenomen.
De navolgende activiteiten staan gepland voor 2017:

• Tunnels: de waterproblematiek krijgt aandacht krijgt voor de volgende tunnels: Symfonietunnel (o.a. verharding van het voetpad), Oudegeintunnel en de Kolfstedetunnel.
• Bruggen: Vervanging van de Oranjebrug en de Inundatiebrug.
• Betondekken: Het afronden vervanging van het Graaf Anselmdek en het Orvelterdek.

Bebording en bebakening
Beleidskader: In 2007 is het Beheerplan bebording en bebakening opgesteld. Uitgangspunt van het beheerplan is o.a. het bevorderen van de verkeersveiligheid in de gemeente. In 2017 worden naast het schoon- en in standhouden de borden in de wijk Batau Noord vervangen.
Financiële consequenties en vertaling in de begroting: In de begroting zijn middelen gereserveerd waarmee, conform het beheerplan, jaarlijks 1/15e deel van de bebording kan worden vervangen.

Beschoeiingen
Beleidskader: In 2016 is het Beheerplan onderhoud en vervanging beschoeiingen opgesteld. In 2012 zijn wij gestart met het vervangen van gemeentelijke beschoeiing grenzend aan particuliere tuinen. Dit zetten wij voort in 2017.
financiële consequenties en vertaling in de begroting: voor de financiële gevolgen van het beheerplan is een budget opgenomen in de begroting.

Geluidschermen
Beleidskader:
Als beleidskader geldt het Actieplan geluid 2013. Op basis hiervan zijn in de zomer 2014 de schermen langs de Plettenburgerbaan vervangen en in 2015 de schermen langs de Graaf Florisweg. Omdat het beschikbare budget niet voldoende is om de geluidafscherming langs alle wegen in Nieuwegein te vervangen is een prioritering gemaakt, rekening houdend met de geluidbelasting op de langsliggende woningen en de beheerstechnische toestand. Op basis hiervan heeft de gemeenteraad besloten de bestaande geluidafscherming langs de ’s-Gravenhoutseweg en de Zandveldseweg te vervangen en deels te verhogen. De uitvoering hiervan is vertraagd en vindt plaats in 2016/2017. Omdat de geluidafscherming langs de A.C. Verhoefweg nog even mee kan, wordt pas in het Actieplan Geluid 2018 een besluit genomen over de aanpak hiervan.

Financiële consequenties en vertaling in de begroting: Voor het onderhoud en de vervanging is de reserve Actieplan geluid gevormd. Alle lasten worden verantwoord in de exploitatie en ten laste gebracht van deze reserve.

Riolering en waterhuishouding
Beleidskader: Ten behoeve van het onderhoud van de riolering is in 2014 het verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan vastgesteld. In deze nota zijn de hoofdlijnen en doelstellingen van het rioleringsbeleid voor de periode 2014-2018 vastgelegd. Hierin zijn voor het eerst ook de gemeentelijke zorgplichten voor hemel- en grondwater opgenomen. Een gemeentelijk rioleringsplan moet om de vijf jaar geactualiseerd worden. Begin 2015 is het baggerplan tertiaire watergangen 2014-2028 vastgesteld. Het onderhoud van duikers loopt hier parallel in mee.

Financiële consequenties en vertaling in de begroting: Voor het onderhoud en vervanging zijn financiële middelen, conform verbreed gemeentelijk rioleringsplan 2014-2018, in de begroting opgenomen.
De navolgende activiteiten staan gepland voor 2017:
Riolering:

• Wijkoverstijgend / diverse reparaties riolering
• Batau / diverse rioolvervangingen
• Merwestein / (stam)riool vervangen Brugwal
• Renovatie diverse tunnelgemalen

Waterhuishouding:

• Aanpassingen watersysteem ter verbetering waterkwaliteit in samenwerking met HdSR (impulsregeling HdSR):

• Park Oudegein / kikkerpoel
• Blokhoeve / aanleg plas-drasberm Elzenhoeve
• Park Oudegein – Uitbreiden watergang langs parkhout

• Baggeren conform baggerplan 2014 t/m 2018
• Reinigen diverse duikers

Speelbehoefte
Beleidskader: Met de afronding in 2014 van de kwaliteitsimpuls speel/beweeg/sportvoorzieningen is het aanbod aan speelvoorzieningen weer in balans gebracht met de speelbehoefte in de verschillende wijken. De instandhouding van de speelvoorzieningen geschiedt op basis van het Speelruimtebeleidsplan Nieuwegein 1999-2009 en de normering speelvoorzieningen (2004-085). Is vervanging aan de orde dan gebeurt dat in samenspraak met de buurt.
Financiële consequenties en vertaling in de begroting: De realisatie van het onderhoud en de vervangingen worden ten laste gebracht van het reguliere onderhoudsbudget.

Groen
Beleidskader: Wij onderhouden het openbaar groen op basis van het beeldbestek 2015-2017. In het nieuwe beeldbestek is rekening gehouden met de structurele taakstellende bezuinigingen. In dit beeldbestek is ruimte opgenomen voor bewonersparticipatie. Op verzoek van bewoners kan de gemeente maatwerk leveren door samen met bewoners op een bepaalde locatie maatregelen te treffen, waarbij de gemeente de bewoners faciliteert met advies en materiaal, binnen de financiële mogelijkheden. Door nu te werken via de duurzaamheidsbarometer wordt gestreefd naar een (verdere) verlaging van de CO2-uitstoot.
Het onderhoud van bomen is op orde. Nadruk ligt nu op het reguliere onderhoud. Verder vindt een visuele inspectie van de bomen plaats op stabiliteit en op mogelijk gevaar voor de omgeving. Zo nodig worden op grond hiervan maatregelen getroffen.

Financiële consequenties en vertaling in de begroting: In de begroting zijn de reguliere middelen voor groenonderhoud opgenomen.

Onderhoudsvoorzieningen gemeentelijk vastgoed
Beleidskader: vanuit de vastgoedexploitaties van het gemeentelijk vastgoed (zie de paragraaf Vastgoed) wordt ten behoeve van het meerjarig planmatig onderhoud voor elk gebouw gedoteerd aan één van de onderhoudsvoorzieningen:

1. Onderhoudsvoorziening Stadshuis
2. Onderhoudsvoorziening Theater
3. Onderhoudsvoorziening Parkeergarages Binnenstad
4. Onderhoudsvoorziening Binnensportaccommodaties
5. Onderhoudsvoorziening Buitensportaccommodaties en Sportvelden
6. Onderhoudsvoorziening Overige gebouwen

De dotaties zijn gebaseerd op de Meerjaren Onderhoudsplannen (MJOP). Voor elk gebouw is een MJOP opgesteld. De jaarlijkse dotaties zijn het gemiddelde bedrag per jaar van de totale onderhoudskosten over 10 jaar van elk gebouw.

Financiële consequenties en vertaling naar de begroting
De voorzieningen zijn gevormd om de kosten voor het technisch onderhoud van het vastgoed door de jaren heen te kunnen egaliseren. Voor elk gebouw is er een MJOP met een planhorizon van 10 jaar. Met niet-verrekenbare BTW wordt bij de dotaties, en dus ook bij de onderhoudsvoorzieningen, rekening gehouden. De MJOP’s worden elke 4 tot 5 jaar geactualiseerd, waarna telkens de hoogte van de onderhoudsvoorzieningen, en daarmee van de jaarlijkse dotaties, kan worden vastgesteld.

Voor het Stadshuis en het Theater zijn er MJOP’s opgesteld in 2012 die, ook gelet op de representatieve uitstraling van beide gebouwen, uitgaan van een onderhoudsconditie van 2 of beter (conditie 1 is ‘nieuwstaat’, conditie 2 is ‘goed’). Beide MJOP’s zullen in 2017 worden geactualiseerd. Voor de nieuwe gemeentewerf en de nieuwe Brede School in de wijk Zandveld zijn er MJOP’s opgesteld in 2015, die beide eveneens uitgaan van een onderhoudsconditie van 2 of beter. Bij alle overige gemeentelijke gebouwen wordt sinds 2014 uitgegaan van een onderhoudsconditie van 4 of beter (conditie 4 is ‘matig’). De MJOP’s van deze gebouwen zijn in 2014 geactualiseerd.